Marzę o tym, by wydać książkę, która będzie zawierać wywiady z zawodowymi montażystami filmowymi. Projekt ten rozpocząłem jeszcze jako student łódzkiej szkoły filmowej, ale po przeprowadzeniu kilku wywiadów trafiły one do szuflady. W zeszłym roku po uruchomieniu bloga “O montażu przy kawie” i udostępnieniu kilku wywiadów otrzymałem wiele dobrych i ciepłych słów, które wskazywały sens mojej pracy :)
“Dziękuję Ci za zeszyty - czytam z przyjemnością. Gratuluję pomysłu i jego realizacji. Dzięki takim grupom jak "O montażu przy kawie" FB przestaje być próżniaczym śmietniskiem, a staje się źródłem wiedzy i inspiracji.”
“Jeszcze raz wielkie dzięki za zeszyty montażowe Jest bardzo duży problem z literaturą dotyczącą montażu Spisanie wywiadów jest świetnym pomysłem”
“Z wielkim zainteresowaniem przeczytałem o Halinie Ketling i jej ważnych wypowiedziach o montażu. Uważam, że Pana pomysł zeszytów jest cenny. “
Jest tego więcej, ale nie chcę Cię zanudzać. W związku z takim przychylnym oddźwiękiem, postanowiłem powrócić do tego projektu i go dokończyć. Jako że z natury jestem duszą przedsiębiorczą, chcę samodzielnie przeprowadzić cały proces wydania tej publikacji. Na ten moment mam już 11 zebranych wywiadów na różnym etapie realizacji - od skończonych i już autoryzowanych po takie, które czekają dopiero na transkrypcję.
Jestem także w trakcie umawiania kolejnych spotkań… bo montażysta to bardzo zajęty człowiek i czasem złapać go na póltoragodzinną rozmowę to nie lada wyczyn :) Do czterech z tych wywiadów możesz uzyskać dostęp poprzez stronę www.makowskipawel.pl
To taki człowieczek, który potrafi siedzieć po kilka miesięcy w zamkniętym pomieszczeniu z komputerem, reżyserem i burzą twórczych koncepcji. To w jego ręce zawierza się wysiłek setek ludzi pracujących na planie.
To jego zadaniem jest zrozumienie, czego oczekuje reżyser, co prezentuje nakręcony materiał i jakich emocji chciałby doświadczyć widz. To on balansuje pomiędzy tymi trzema światami tworząc prawdziwy film. Wszystko, co działo się wcześniej, służyło właśnie temu, by powstał jak najlepszy materiał do zmontowania filmu.
Montażysta przez zbyt wiele lat pozostawał w cieniu innych zawodów filmowych. Czas, by wszyscy zrozumieli czym jest montaż :)
Agnieszka Bojanowska - montażystka, która wytyczała nowe ścieżki rozwoju dla języka filmu. Współpracowała z Bogdanem Dziworskim przy takich filmach jak “Skoki narciarskie z Franzem Klammerem”, “Kilka opowieści o człowieku”, “Fechmistrz” czy “Hokej”. Na liście jej filmów, która rozpoczyna się w 1964 roku, można znaleźć filmy z datą produkcji 2015 :) [wywiad pozyskany dzięki Polskiemu Stowarzyszeniu Montażystów]
Lidia Zonn - montażystka i wieloletni pedagog PWSFTviT. Montowała filmy, które dziś są fundamentem polskiego dokumentu. Współpracowała m.in. z Krzysztofem Kieślowskim przy filmach “Z punktu widzenia nocnego portiera” czy “Życiorys” i z Kazimierzem Karabaszem przy takich filmach jak “Muzykanci” czy “Ludzie w drodze”.
Halina Ketling-Prugar - montażystka arcydzieł polskiego kina: “Nóż w wodzie” Romana Polańskiego, “Ziemia obiecana”, “Wesele”, “Człowiek z marmuru” Andrzeja Wajdy.
Milenia Fiedler - wielokrotnie nagradzana montażystka m.in. takich filmów jak “Wałęsa. Człowiek nadziei”, “Katyń”, “Weiser”. Wśród jej dorobku znajdziesz także takie tytuły jak “Panie Dulskie”, “Och Karol 2” czy “Nigdy w życiu”. Profesor nadzwyczajny PWSFTviT i wieloletni pedagog tej szkoły.
Jarosław Kamińśki - montażysta oscarowej “Idy”, nagrodzony za montaż do filmów “Żurek” i “Z odzysku”. W jego filmografii znajdziemy także “Pokłosie”, “Galerianki” czy film “Jesteś Bogiem”. Obecnie kierownik Katedry Montażu PWSFTviT i wieloletni pedagog tej szkoły.
Krzysztof Szpetmański - montażysta wielokrotnie nagrodzony, m.in. za takie filmy jak “Mój Nikifor”, “Plac Zbawiciela”, “Cześć Tereska” czy “Dług”. Wśród wielu innych tytułów znajdziemy także “Przewiośnie”, “Papuszę” czy “Kamienie na szaniec”.
Marcin Kot Bastkowski - montażysta polskich widowisk filmowych takich jak “Ogniem i mieczem” czy “1920 Bitwa Warszawska” czy choćby zdobywającego ostatnio wiele nagród na całym świecie filmu dokumentalnego “Something Better To Come” [...]
Jarosław Barzan - montażysta wielokrotnie nagrodzony, m.in. za takie filmy jak “Bogowie”, “Lejdis”, “Pitbull” czy “Warszawa”. Wśród wielu innych tytułów znajdziemy także “Listy do M”, “39 i pół” czy “Planeta singli”.
Rafał Listopad – montażysta nagrodzony za takie filmy jak: „Czarny czwartek. Janek Wiśniewski padł”, „Katyń” czy „Oda do radości”. Wśród jego dorobku znajdziesz jeszcze takie tytuły jak „Ambassada”,”Król życia” czy „Miłość na wybiegu”
Jerzy Zawadzki - montażysta młodego pokolenia i mój kolega z roku :) w 2015 roku nagrodzony za montaż do filmów “Niepowstrzymani” [Krakowski Festiwal Filmowy] i “Moja wola”.
Pytałem o najtrudniejsze sytuacje montażowe i sposoby ich rozwiązania.
O inspiracje do twórczej pracy. O to, ile w montażu sztuki, a ile rzemiosła Jak poprzez montaż kreuje się rzeczywistość w filmie i jak można kreować grę aktora.
Dopytywałem o techniki i sposoby pracy ze sceną. Od czego zaczynać montaż i co jest istotą pracy montażysty.
Pytałem o doświadczenia z reżyserami, o początki w zawodzie, o pozycję montażysty w systemie produkcji filmowej.
Uzyskałem mnóstwo ciekawych odpowiedzi, które poszerzą Twoje horyzonty myślenia montażowego.
podróże na rozmowy - jestem z Łodzi i najczęściej po prostu muszę mieć cały dzień wolny, by dojechać na rozmowę, przeprowadzić ją i wrócić do domu
transkrypcja rozmów - spisanie słowo w słowo wszystkiego, co zostało powiedziane do mikrofonu to następny etap pracy, wymagający sporo czasu
redakcja rozmów - rozmówcy odpowiadają na pytania, ale także: skaczą z tematu na temat, rozdrabniają wątki, robią dygresje, wracają do porzuconych wcześniej wątków - czasem to istny labirynt, którego połączenie w spójną całość może potrwać parę dni
gramatyczna i ortograficzna redakcja - czyli poszukiwanie błędów, literówek, interpunkcja… oczopląs gwarantowany, ale zrobić trzeba… a i tak zawsze czytelnik coś znajdzie i napisze, że tu i tu był błąd :)
skład i łamanie tekstu - jeden wywiad to luzik, ale przygotuj ich dwanaście, rozłóż na stronach książki, zrób entery, gdzie trzeba, poprzenoś spójniki z końcówek zdań… robi się i robi...
opracowanie graficzne - wybierz typografię, zrób fajną okładkę, a może czytelnik chciałby jakieś zdjęcie zobaczyć?...
wydruk książki - to będę już zlecał drukarni. Najmniej do napisania a kosztuje najwięcej. 1000 sztuk w ramach budżetu.
wysyłki książek - potem dużo kawy, papier do pakowania, blankiety z poczty, ze dwa długopisy, bo jeden mam nadzieję nie wystarczy, żeby to wszystko zaadresować, i na koniec spojrzenia zdenerwowanych rodaków na poczcie, kiedy już to wszystko będę do Was hurtowo rozsyłał.
nagrody dla Was - jak zauważyliście nagrody dla Was to przede wszystkim mój czas i doświadczenie w pracy montażysty, jakim chcę się z Wami podzielić. Sporo czasu :)
Teraz już wiesz, ile jest przy tym pracy.
Na pewno kupię dwa szampany zamiast jednego :)
Jeżeli przekroczę kwotę o 2000 złotych - wyślę kopię książki do wszystkich szkół filmowych w Polsce, jakie uda mi się zlokalizować.
Jeżeli przekroczę kwotę o 5000 pln - rozpocznę pracę nad kolejną częścią książki, tym razem będą to “Rozmowy o montażu z reżyserami”.
Paweł Makowski PSM - montażysta filmowy i telewizyjny, członek Polskiego Stowarzyszenia Montażystów. Studiował na Uniwersytecie Łódzkim, na kierunku filmoznawstwo i w Wyższym Studium Montażu Państwowej Wyższej Szkoły Filmowej, Telewizyjnej i Teatralnej w Łodzi.
Zawodowo związany z montażem od 13 lat. Montażysta filmów dokumentalnych, reportaży i krótszych form telewizyjnych.
Autor bloga “O montażu przy kawie” - www.makowskipawel.plPrywatnie - przedsiębiorczy tata i mąż :)
